ახალი დროის ქართველი მოაზროვნე და სახელმწიფო მოღვაწე გიორგი ავალიშვილი დაიბადა 1768 წელს. მისი ოჯახი ერეკლე II-ის სამეფო კართან იყო დაახლოებული და აქტიურ მონაწილეობას იღებდა სახელმწიფოს ცხოვრებაში. მის განათლებაში მნიშვნელოვანი წვლილი შეუტანია გაიოზ რექტორს;
დიალოგური ფილოსოფია მიზნად ისახავს ადამიანის დიალოგური სტრუქტურის, როგორც ადამიანის უმთავრესი, არსობრივი მახასიათებლის წარმოჩენას. ამდენად, მას „დიალოგური ანთროპოლოგიაც“ შეგვიძლია ვუწოდოთ. მისი კონცეფციები სხვადასხვა ეპოქის განსხვავებული ტიპის ტექსტებშია გაბნეული, თუმცა, საბოლოოდ, მისი კონტურების მოხაზვა და დაზუსტება ყველაზე სრულად მაინც XX საუკუნის ებრაული წარმოშობის მოაზროვნემ, მარტინ ბუბერმა (1878-1965 წწ.) განახორციელა.
ევაგრე პონტოელი (დაახ. 345-399 წწ.) აღმოსავლური მონაზვნური ტრადიციის უმნიშვნელოვანესი ფიგურაა. იგი დაიბადა იბორაში, პონტოში, ადგილობრივი მღვდელმთავრის ოჯახში. თავდაპირველად, მან განათლება ნეოკესარიაში მიიღო, სადაც ის გამოირჩეოდა როგორც საუკეთესო სტუდენტი.
ნესტორ ყუბანეიშვილი დაიბადა ქუთაისის გუბერნიის სოფ. მუხაყრუაში (დღევანდელი სამტრედიის რაიონი), 1853 წლის 5 სექტემბერს; 1871 წელს დაამთავრა ქუთაისის სასულიერო სასწავლებელი, ხოლო 1877 წელს კი თბილისის სასულიერო სემინარია.
თეოფილე ხუცესმონაზონი (XI ს.) შუა საუკუნეების ქართული აზროვნების მნიშვნელოვანი წარმომადგენელია. მას ეკუთვნის არაერთი მნიშვნელოვანი თეოლოგიური ტექსტის ქართული თარგმანი. სამწუხაროდ, მის შესახებ ბიოგრაფიული ცნობები ძალზედ მწირია. ძირითადად, ეს ცნობები დაცულია მის ავტოგრაფულ ხელნაწერებში (Ath. 20, 29, 36-37; A 1105).
ილარიონ ქართველი (822-875 წწ.) ქართული მონაზვნური ტრადიციის თვალსაჩინო წარმომადგენელია. მისი ბიოგრაფია ცნობილია მისი ცხოვრების აღწერიდან, რომელიც, ერთ-ერთი ვერსიით, პირველად შეადგინა მისმა მოწაფე ბასილიმ, მოგვიანებით კი ქართულად თარგმნა თეოფილე ხუცესმონაზონმა. ილარიონი ჯერ კიდევ მცირე ასაკში ეზიარა საღვთისმეტყველო განათლებას და გარეჯის მონასტერში დამკვიდრდა.
კირილე ალექსანდრიელი (376-444 წწ.) ქრისტიანული ღვთისმეტყველების ერთ-ერთი თვალსაჩინო წარმომადგენელია. მის კალამს ეკუთვნის არაერთი თეოლოგიური თხზულება, რომლებმაც გადამწყვეტი როლი შეასრულეს ქრისტიანული სწავლების, როგორც ეკლესიის დოქტრინის ჩამოყალიბებაში. კირილე იმ ეპოქის ღვთისმეტყველი იყო, როცა ეკლესიას აქტიურად უხდებოდა ბრძოლა სხვადასხვა ერეტიკულ მოძღვრებებთან.
მაკარი დიდი (მეგვიპტელი) ქრისტიანული სამყაროს გამორჩეული ფიგურა და ადრეული მონაზვნური ტრადიციის ერთ-ერთი თვალსაჩინო წარმომადგენელია. მისი ცხოვრებიდან ცნობილია, რომ თავდაპირველად მას ოჯახი ჰყავდა, თუმცა, ადრეულ ასაკში დაქვრივებისა და მშობლების გარდაცვალების შემდეგ, მაკარიმ მონაზვნურ ცხოვრებას მიჰყო ხელი.
მაკარი მესხი შუა საუკუნეების ქართული ქრისტიანული აზროვნების წარმომადგენელია. მის შესახებ ბიოგრაფიული ცნობები თითქმის არ მოგვეპოვება, თუმცა, ცალკეული დასკვნების გაკეთება ამ საკითხთან დაკავშირებით მისი ლიტერატურული მოღვაწეობის განხილვის საფუძველზე შეგვიძლია. მის მიერ ქართულად ითარგმნა ცნობილი ქართველი საეკლესიო მოღვაწის, პეტრე იბერის (V ს.) ცხოვრება - „ცხორება და მოქალაქობა წმიდისა და ნეტარისა მამისა ჩუენისა პეტრე ქართველისა, რომელი იყო ძე ქართველთა მეფისა“.
მისტიციზმი (ბერძ. Μυστικός – „საიდუმლოსთან, დაფარულთან კავშირი“) სპეციფიკური ადამიანური აქტივობაა, რომელიც, უმეტესწილად, რელიგიური გამოცდილების ფორმას ატარებს. ის აღნიშნავს მგრძნობელობისთვის მიუწვდომელთან კავშირს,
მიტროპოლიტი იოანე ზიზიულასი დაიბადა 1931 წლის 10 იანვარს საბერძნეთში, ქ. კოზანის ახლოს. ქ. კოზანში გიმნაზიის დასრულების შემდგომ, 1948 წელს, იოანე ზიზიულასმა თესალონიკის უნივერსიტეტში ჩააბარა,
დიოკლიის მიტროპოლიტი კალისტე (ტიმოთი რიჩარდ უეარი) დაიბადა 1934 წელს ინგლისის ქალაქ ბათში, სომერსეტში, მორწმუნე ანგლიკანების ოჯახში. მართლმადიდებლობით იგი პირველად 17 წლის ასაკში დაინტერესდა (როცა შემთხვევით მოხვდა
პირველმიზეზი - ერთ-ერთი უმთავრესი ონტოლოგიური კატეგორია, რომელიც ყოფიერების თაურსაწყის პრინციპს წარმოადგენს. თამამად შეიძლება ითქვას, რომ ფილოსოფიის ისტორიაში არსებული მრავალფეროვნების უმთავრესი საფუძველი ყოფიერების გაგების საკითხს ეხება. ფილოსოფიური დისციპლინები, რამდენადაც სამყაროს სხვადასხვა სეგმენტის შესახებ ავითარებენ მოძღვრებას, იმთავითვე გვთავაზობენ სამყაროს მოწყობის მოდელსაც,
ტრიადა საკაცობრიო აზროვნების მნიშვნელოვანი კატეგორიაა. ის თეორიისა და პრაქტიკის სხვადასხვა სფეროში გვხვდება, თუმცა, უპირველესად, მისი საფუძვლები ფილოსოფიაში და მის ერთ-ერთ დარგში - ლოგიკაში - უნდა ვეძიოთ.
ღმერთის არსებობის მტკიცებულებას ფილოსოფიისა და თეოლოგიის ისტორიაში უმნიშვნელოვანესი ადგილი უკავია. ამის თვალსაჩინო მაგალითია არგუმენტაციათა მთელი წყება ღმერთის არსებობისა, რომელთაგან ყველაზე ცნობილი კოსმოლოგიური, ტელეოლოგიური და ონტოლოგიური არგუმენტებია.
ჩახრუხაძე შუა საუკუნეების ქართველი ავტორია, რომლის კალამსაც პოემა „თამარიანის“ შექმნას მიაწერენ. ამ პიროვნების ბიოგრაფიის რეკონსტრუქცია ძალზედ რთულია. ამგვარი ცნობები, ძირითადად, თავად მის პოემაში შეგვიძლია ვიპოვოთ.
წმ. ქეთევან დედოფალი (გარდ. 1624 წ.) - დიდმოწამე, დედოფალი, საქართველოს ისტორიის ერთ-ერთი ყველაზე გამორჩეული ფიგურა. ის გახლდათ აშოთან მუხრანბატონის ასული. როგორც გრიგოლ ვახვახიშვილი მოგვითხრობს, ადრეული ასაკიდანვე ღმრთისმსახურებაში ღრმად განსწავლული მომავალი დედოფალი განსაკუთრებული სილამაზითაც გამოირჩეოდა („ხილვითა ხატისათა ფრიად შუენიერ და ბრწყინვიდა სახე მისი“).