ადრექრისტიანული სასულიერო მწერლობის უმნიშვნელოვანესი წარმომადგენლის, IV საუკუნის კაპადოკიელი მამის, გრიგოლ ღვთისმეტყველის (ნაზიანზელის) ლიტერატურულ მემკვიდრეობას მნიშვნელოვანი ადგილი უჭირავს შუა საუკუნეების ქართულ აზროვნებასა და მწიგნობრულ კულტურაში.
ქართულ სამეცნიერო ლიტერატურაში „შავი მთის მწიგნობრულ სკოლად“ სახელდებულია მთარგმნელობითი მიმდინარეობა, რომელიც ჩაისახა XI საუკუნეში სირიაში მოღვაწე ქართველ ბერ-მონაზონთა მწიგნობრულ წრეებში.